توصیه هاى تغذيه اى در دوران پيش از باردارى
تغذيه در دوران قبل از باردارى تأثير زيادى بر روند باردارى دارد.
به طورى که تغذيه نامناسب در دوران بلوغ و حتى کودکى مى تواند رشد و نمو را تحت تأثير قرار دهد و با توقف رشد قدى و يا رشد محوطه لگن در دختران موجب محدود شدن فضاى لگن شود. رژيم لاغرى طولانى مدت مى تواند موجب آمنوره شده و در نهايت شانس بارورى را کاهش دهد.
همچنين کمبود مواد مغذى در دوران قبل از باردارى مى تواند موجب کاهش ذخاير مواد مغذى شده و بر روى عملکرد فرآيندهاى فيزيولوژيک و بيوشيميايى مؤثر در بارورى تأثير منفى برجاى گذارد. ميزان ذخاير چربى بدن خانم قبل از باردارى به طور موثرى بر قابليت بارورى تأثير دارد. به طورى که افراد با ذخاير چربى کمتر از 17 % اغلب قاعدگى ندارند و آن هايى که چربى بدنشان کمتر از 22 % است، با اختلال در تخمک گذارى مواجه اند.کاهش ذخاير چربى را معمولاً در زنانى که تمرينات ورزشى بيش از حد و غيراصولى انجام داده و يا مى دهند و يا رژيم هاى لاغرى شديد و متعدد داشته اند مى توان ديد.
همچنين افرادى که با اختلالات خوردن نظير بوليميا (بى اشتهايى عصبى) مواجه اند در زمره کاهش ذخاير چربى قرار مى گيرند. عليرغم آن چه گفته شد، خوشبختانه تحقيقات نشان داده است که اصلاح رژيم غذايى مى تواند از اختلالات تخمک گذارى کاسته و بارورى را بهبود بخشد.
در هر دو جنس مؤنث و مذکر اشاره D از ديگر اختلالات تغذي هاى که موجب کاهش بارورى مىشود مىتوان به کمبود ويتامين و به دنبال آن جذب کلسيم در مردان موجب تقويت فرايند اسپرماتوژنز؛ افزايش تحرک D کرد. در واقع جذب مناسب ويتامين اسپرم؛ و تشديد واکن شهاى آکروزوم( آکروزوم منطقه اى از اسپرم است که در هضم لايه هاى بيرونى تخمک موثر است.) مىشود. سطوح پايين مس و روى، نيز تأثير منفى بر تکامل تخمک مىگذارد.از سوى ديگر وجود اضافه وزن (وزن بيش از 120 درصد وزن ايده آل) در زنان به دليل تغيير در نسبت تستوسترون به استروژن و اختلال در تخمک گذارى، مى تواند موجب بروز مشکلات بارورى شود. در زنان چاق، احتمال وقوع ديابت تشخيص داده نشده قبل از باردارى، اختلال تحمل گلوکز و ديابت باردارى موجب شيوع بيشتر ناهنجارى هاى مادرزادى جنين مى شود؛ بنابراين کنترل وزن قبل از باردارى مى تواند از ميزان خطر ابتلا به ناهنجارى هاى هنگام تولد بکاهد. رژيم غذايى سالم و غنى از آنتى اکسيدان و برنامه ورزشى مناسب براى آماده شدن زنان براى باردارى مطلوب کمک مى کند. در مردان نيز افزايش توده بدنى با کاهش سطح تستوسترون سرم و کاهش ميزان بارورى همراه است.
استرهاى فتالات و ساير توليدات صنعتى به عنوان ،(PBBS) از سموم محيطى نظير ديوکسين ها، بى فنيل اى پلى برومينه مواد تأثيرگذار بر بارورى ذکر شده است. تعداد زيادى از اين مولکول ها از نظر ساختمان مشابه مولکول تستوسترون و مولکول استروژن هستند و هنگامى که در مسيرهاى بيوشيميايى شرکت مى کنند، به نام تخريب کننده هاى درون ريز خوانده مى شوند. اجتناب از مصرف دخانيات نظير توتون، و تنباکو و نوشيدن الکل و استفاده از يک رژيم غذايى مطلوب حاوى روى؛ اسيدفوليک؛ و آنتى اکسيدان ها، موجب افزايش سلامت اسپرم در مردان مى شود. با توجه به عوامل خطرزا (جدول 2) خان مها قبل از باردار شدن براى حصول اطمينان از سلامت و آمادگى کامل جسمانى و مشاوره، بايد به مراکز بهداشتى درمانى و پزشک خانواده مراجعه نمايند. اين مراقبتها با هدف شناسايى خان مهاى باردار مبتلا به سوءتغذيه (ک موزن، اضاف هوزن يا چاق) و رفع مشکل تغذيه هاى و رساندن آنان به محدوده نمايه توده بدنى طبيعى و آماده کردن آ نها براى داشتن يک باردارى ايمن و بدون خطر صورت مىپذيرد.
راهنماى جامع تغذيه مادران باردار و شيرده
وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکى
معاونت بهداشت
دفتر بهبود تغذيه جامعه
منابع این بخش کاملا بر اساس مستندات علمی،تهیه و تنظیم شده است
حق نشر با ذکر منبع بلامانع می باشد.
